Biała lista podatników VAT – odpowiedzialność solidarna z dostawcą za zapłatę podatku VAT
1 września 2019 roku ruszył rejestr czynnych podatników VAT, tzw. biała lista. Listę prowadzi szef Krajowej Administracji Skarbowej. Jest to w istocie wykaz podmiotów zawierający określone dane, które z założenia mają służyć potencjalnym kontrahentom do weryfikacji sprzedawców lub nabywców towarów czy usług. Celem wprowadzenia listy jest utworzenie jednej bazy zawierającej wszystkie informacje o statusie podatników VAT, która ułatwi i przyspieszy proces wyszukiwania danych o podmiotach zawartych w wykazie przez zainteresowanych kontrahentów. Biała lista będzie zawierała szerszy zakres danych i wyrazem należytej staranności będzie sprawdzenie wszystkich danych udostępnionych na białej liście, nie zaś jak dotychczas jedynie faktu, czy kontrahent jest czynnym podatnikiem VAT.
Wprowadzenie białej listy to jednak nie tylko obowiązek podania własnych danych do bazy, ale również obowiązek dokonywania płatności na rachunki bankowe ujawnione w bazie. Przedsiębiorca, dokonując zapłaty przekraczającej kwotę 15.000,00 zł, zobowiązany jest dokonać płatności na rachunek bankowy kontrahenta wskazany na białej liście podatników VAT. Niespełnienie tego obowiązku, tj. zapłata należności na niewłaściwy rachunek, będzie mogła skutkować solidarną odpowiedzialnością nabywcy towarów lub usług wraz z dostawcą za zaległości, które powstaną w związku z daną transakcją.
Taka solidarna odpowiedzialność zostanie ustanowiona począwszy od 1 stycznia 2020 r. i będzie obejmować odpowiedzialność całym swoim majątkiem przedsiębiorcy dokonującego płatności za zaległości podatkowe dostawcy – w części podatku od towarów i usług proporcjonalnie przypadającej na dostawę towarów lub świadczenie usług, za które przedsiębiorca dokonuje płatności (art. 117ba §1 Ordynacji podatkowej).
Od solidarnej odpowiedzialności będzie można się uwolnić poprzez dokonanie płatności w ramach split payment. Jeżeli podatnik dokona płatności na inny rachunek, niż ten wskazany w białej liście, ale będzie to tzw. rachunek VAT podatnika, to negatywne skutki w postaci odpowiedzialności solidarnej z dostawcą nie powstaną.
Od solidarnej odpowiedzialności będzie można się uwolnić również poprzez złożenie zawiadomienia o zapłacie należności na niewłaściwy rachunek bankowy do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury w terminie trzech dni od dnia zlecenia przelewu.
Ustawodawca zastosował okres przejściowy, by każdy przedsiębiorca przyzwyczaił się do korzystania z białej listy. Od początku 2020 r. nieskorzystanie z białej listy może mieć istotne negatywne konsekwencje.