Ustawa z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 1086), znana powszechnie pod nazwą Tarcza antykryzysowa 4.0, wprowadziła regulację istotną z perspektywy osób uprawnionych do reprezentacji danego podmiotu prawa i ponoszących potencjalną odpowiedzialność z tym związaną. W art. 25 Tarczy antykryzysowej 4.0 przewidziano dodatkową przesłankę umożliwiającą zwolnienie się od odpowiedzialności za:
1. szkodę wyrządzoną wskutek niezłożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie określonym w art. 21 ust. 1 lub 2a ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe,
2) zobowiązania spółki, o których mowa w art. 299 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych,
3) zaległości podatkowe, o których mowa w art. 116 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.
Zgodnie z art. 25 Tarczy antykryzysowej 4.0, odpowiedzialność ze wskazanych powyżej tytułów jest wyłączona również gdy osoby ponoszące odpowiedzialność wykażą, że w terminie określonym w art. 21 ust. 1 lub 2a ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe dokonano:
- obwieszczenia o otwarciu postępowania o zatwierdzeniu układu prowadzonego w oparciu o przepisy ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne (uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego) oraz
- w postępowaniu o zatwierdzenie układu doszło do prawomocnego zatwierdzenia układu albo
- w następstwie postępowania o zatwierdzenie układu doszło do otwarcia postępowania sanacyjnego lub do złożenia uproszczonego wniosku o ogłoszenie upadłości na podstawie art. 23 Tarczy antykryzysowej 4.0 lub, że
- w terminie 7 dni od umorzenia postępowania o zatwierdzenie układu na podstawie art. 20 Tarczy antykryzysowej 4.0 złożono wniosek o ogłoszenie upadłości albo wniosek o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego, który doprowadził do otwarcia takiego postępowania.
Treść art. 25 Tarczy antykryzysowej 4.0 wiąże się z tym, że w rozdziale 6 tego samego aktu prawnego wprowadzono nowy rodzaj postępowania restrukturyzacyjnego, czyli uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne. Postępowanie to związane jest z trudnościami finansowymi przedsiębiorców, wywołanymi utrzymującym się stanem pandemii Covid-19 i związane jest czasowo z tym stanem pandemii. Obwieszczenie, o którym mowa w art. 25 Tarczy antykryzysowej 4.0, a więc obwieszczenie o otwarciu uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego, będzie mogło zostać dokonane wyłącznie do 30 czerwca 2021 r.
Pomimo, że regulacja zawarta w art. 25 Tarczy antykryzysowej 4.0, brzmi dość zawile, sprowadza się do faktu, iż pozwala ona uwolnić się od ponoszenia odpowiedzialności, w razie wykazania, że w terminie do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości dokonano obwieszczenia o otwarciu postępowania o zatwierdzenie układu (pkt.1). Kluczowym zatem jest dokonanie wskazanego kroku. Następnie zaś reprezentant zadłużonego podmiotu winien wykazać, które z wymienionych w art. 25 Tarczy antykryzysowej 4.0 następstw otwarcia postępowania o zatwierdzeniu układu, zaistniały. Tzn. czy postępowanie o zatwierdzenie układu zakończyło się sukcesem i doszło do prawomocnego zatwierdzenia układu (pkt.2). Czy też postępowanie o zatwierdzenie układu zakończyło się niepowodzeniem, ale otwarto postępowanie sanacyjne lub złożono uproszczony wniosek o ogłoszenie upadłości (pkt. 3). Jeśli zaś w toku postępowania o zatwierdzenie układu (uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego), w ciągu czterech miesięcy od dokonania obwieszczenia, nie zostanie złożony wniosek o zatwierdzenie układu i w konsekwencji postępowanie zostanie umorzone, osoba potencjalnie ponosząca odpowiedzialność związaną z reprezentacją zadłużonego podmiotu nadal będzie mogła jej uniknąć. O ile wykaże, że w terminie siedmiu dni od umorzenia tego postępowania, złożyła wniosek o ogłoszenie upadłości albo wniosek o otwarcie jednego z postępowań restrukturyzacyjnych uregulowanych w ustawie Prawo restrukturyzacyjne, który doprowadził do otwarcia takiego postępowania (pkt. 4).
Regulacja art. 25 Tarczy antykryzysowej 4.0 wprowadza więc dodatkowe przesłanki egzoneracyjne, obok obowiązujących dotychczas w przepisach Prawa upadłościowego, Kodeksu spółek handlowych i Ordynacji podatkowej.