W ostatnich dniach pojawiły się informacje prasowe o nowych orzeczeniach Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego („WSA”) w Krakowie, potwierdzających, że wydanie majątku likwidowanej spółki na rzecz wspólnika nie powoduje powstania przychodu w podatku CIT po stronie likwidowanej spółki (wyroki z dnia 19 października 2016 r., w sprawach I SA/Kr 943/16 oraz I SA/Kr 976/16).
Zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych, majątek likwidowanej spółki kapitałowej powinien zostać upłynniony i podzielony pomiędzy wspólników (akcjonariuszy) w stosunku do ich udziałów (dokonanych wpłat na kapitał zakładowy) lub podzielony według zasad ustalonych w umowie (statucie) spółki. W przypadku wydania składnika majątku likwidowanej spółki na rzecz wspólnika (akcjonariusza) może pojawić się ryzyko powstania przychodu podatkowego po stronie spółki.
W stanie prawnym obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2015 r. sprawa wydawała się przesądzona na korzyść podatników, ponieważ sądy administracyjne – inaczej niż organy podatkowe – zajmowały jednolite stanowisko, zgodnie z którym w takim przypadku przychód podatkowy po stronie likwidowanej spółki nie powstaje.
Natomiast w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 2015 r., do ustawy o podatku CIT został wprowadzony nowy art. 14a ust. 1, zgodnie z którym, w przypadku gdy podatnik przez wykonanie świadczenia niepieniężnego reguluje w całości lub w części zobowiązanie, w tym z tytułu zaciągniętej pożyczki (kredytu), dywidendy, umorzenia albo zbycia w celu umorzenia udziałów (akcji), przychodem takiego podatnika jest wysokość zobowiązania uregulowanego w następstwie takiego świadczenia.
W ocenie organów podatkowych, treść nowego art. 14a ust. 1 ustawy o podatku CIT potwierdza ich dotychczasowe – niekorzystne dla podatników – stanowisko o powstaniu przychodu podatkowego po stronie likwidowanej spółki. Zostało ono potwierdzone przez WSA we Wrocławiu, który orzekając na podstawie nowego stanu prawnego, stwierdził w wyroku z dnia 16 listopada 2015 r., w sprawie I SA/Wr 1563/15, że w sytuacji, w której spółka przekaże – w związku z jej likwidacją – majątek na rzecz wspólnika (udziałowca), to po jej stronie powstanie przychód podatkowy generujący dochód podlegający opodatkowaniu, na podstawie art. 14a ust. 1 ustawy o podatku CIT.
Stanowisko to nie zostało ugruntowane w orzecznictwie sądów administracyjnych, o czym świadczy późniejszy – korzystny dla podatników – wyrok WSA w Łodzi, z dnia 19 kwietnia 2016 r., w sprawie I SA/Łd 146/16. W ocenie WSA w Łodzi, treść art. 14a ust. 1 ustawy o podatku CIT nie wpływa na dotychczasowe poglądy orzecznictwa w przedmiocie wydania składnika majątku likwidowanej spółki na rzecz wspólnika (akcjonariusza), które powinny zostać uznane za aktualne również na gruncie stanu prawnego obowiązującego po dniu 1 stycznia 2015 r. Jak wskazał bowiem WSA w Łodzi, treść nowego art. 14a ust. 1 ustawy o podatku CIT w ogóle nie obejmuje swoim zakresem takiej sytuacji. Czynność podziału majątku likwidowanej spółki pomiędzy jej wspólników jest czynnością o charakterze technicznym, wynikającą wprost z przepisów Kodeksu spółek handlowych, która nie stanowi wykonania zobowiązania i nie generuje żadnego przychodu po stronie likwidowanej spółki. Natomiast art. 14a ust. 1 ustawy o podatku CIT odwołuje się wprost do sytuacji regulowania zobowiązania przez dłużnika wobec wierzyciela. W konsekwencji czego, w ocenie WSA w Łodzi, w sytuacji, w której spółka przekaże – w związku z jej likwidacją – majątek na rzecz wspólnika (udziałowca), to po jej stronie nie powstanie przychód podatkowy generujący dochód podlegający opodatkowaniu.
Pewną nadzieję podatnikom dawało również uzasadnienie wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego („NSA”), z dnia 14 stycznia 2015 r., w sprawie II FSK 2844/12. NSA, orzekając na podstawie stanu prawnego obowiązującego przed dniem 1 stycznia 2015 r., wskazał, że w przypadku wydania składnika majątku likwidowanej spółki na rzecz wspólnika (akcjonariusza) nie powstaje przychód podatkowy po stronie spółki, a pogląd ten zachowuje aktualność również w stanie prawnym obowiązującym po dniu 1 stycznia 2015 r.
Nowe wyroki WSA w Krakowie potwierdzają, że podatnicy nie są bez szans w ewentualnych sporach z organami podatkowymi. Aktualne – niekorzystne dla podatników – stanowisko organów podatkowych oraz niektórych sądów administracyjnych powoduje, że wciąż istnieje ryzyko zakwestionowania rozliczeń podatkowych likwidowanej spółki przez organy podatkowe. Ostatnie wyroki potwierdzają jednak, że podatnicy mogą doprowadzić do korzystnego rozstrzygnięcia ewentualnego sporu z organem podatkowym, powołując się na argumenty zawarte w przywołanym powyżej wyroku WSA w Łodzi.
Krzysztof Puzyr
aplikant radcowski