W pierwszej połowie marca bieżącego roku Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok, który może mieć niebagatelne znaczenie dla osób, które dochodziły i dochodzą wobec spółek zarządzających portami lotniczymi roszczeń związanych z ograniczeniem sposobu korzystania z ich nieruchomości (art. 129 Ustawy Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (dalej jako „POŚ”)).
Zainicjowane przed sądem postępowania są często przegrywane z uwagi na niedochowanie krótkiego, bo dwuletniego, terminu zawitego, w którym roszczenia powinny zostać zgłoszone. Skutki krótkiego terminu zawitego były szczególnie odczuwalne przez osoby, których dotknęły rozbieżności w orzecznictwie, jakie pojawiły się na gruncie dwóch aktów prawnych ustanawiających obszar ograniczonego użytkowania (OOU) w Warszawie (czy podstawą dochodzenia roszczeń winno być Rozporządzenie Wojewody czy uchwała Sejmiku Województwa?).
Tymczasem Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 7 marca 2018 r. orzekł, że art. 129 ust. 4 POŚ, ustanawiający termin na zgłaszanie przez osoby legitymowane roszczeń wymienionych w ust. 1-3 art. 129 POŚ, jest niezgodny z Konstytucją Rzeczpospolitej Polskiej. Trybunał Konstytucyjny dopatrzył się niezgodności art. 129 ust. 4 POŚ z art. 64 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Uznał bowiem, że termin zawity, uregulowany w art. 129 ust. 4 POŚ, jest za krótki.
Powyższe oznacza wyeliminowanie art. 129 ust. 4 POŚ z systemu prawa. Przy czym, Trybunał orzekł, że przepis utraci moc obowiązującą z upływem 12 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw RP. Tym samym wystąpienie wskazanego skutku zostało przesunięte w czasie o 12 miesięcy. Ustawodawca zaś zyskał czas na opracowanie nowych przepisów, regulujących długość terminu na zgłaszanie roszczeń wymienionych w ust. 1-3 art. 129 POŚ. Dziś nie wiadomo jeszcze zatem jaki termin zostanie wprowadzony w miejsce aktualnie obowiązującego dwuletniego terminu zawitego oraz czy prawodawca zdecyduje się na przyjęcie szczególnych norm intertemporalnych.
Nie można jednak wykluczyć, że osoby które już przegrały przed sądem, z uwagi na niedochowanie dwuletniego terminu wynikającego z niekonstytucyjnego art. 129 ust. 4 POŚ, mogą zyskać możliwość wznowienia zakończonych postępowań i rozpoznania spraw na nowo.
Magdalena Lenart
radca prawny