W dniu 13 lipca 2018 r. weszła w życie nowa ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Ustawa ta stanowi implementację tzw. Dyrektywy AML IV.
Nowa ustawa wprowadza nowy katalog instytucji obowiązanych. Pośród instytucji obowiązanych poza bankami, zakładami ubezpieczeń, firmami inwestycyjnymi itp. są m.in.:
- przedsiębiorcy w zakresie, w jakim przyjmują lub dokonują płatności za towary w gotówce o wartości równej lub przekraczającej równowartość 10.000 Euro;
- podmioty prowadzące działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług w zakresie wymiany pomiędzy walutami wirtualnymi i środkami płatniczymi, a także pomiędzy walutami wirtualnymi;
- notariusze w zakresie czynności wskazanych w ustawie;
- adwokaci, radcowie prawni, prawnicy zagraniczni w zakresie, w jakim świadczą pomoc prawną w sprawach określonych w ustawie;
- doradcy podatkowi i biegli rewidenci;
- przedsiębiorcy świadczący usługi polegające na tworzeniu spółek, pełnieniu funkcji członka zarządu, zapewnianiu spółkom siedziby, adresu prowadzenia działalności lub adresu do korespondencji;
- podmioty prowadzące działalność w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Na instytucje obowiązane nakłada się szereg obowiązków, które instytucje obowiązane muszą spełniać w związku z konkretnymi transakcjami bądź ogólnie w związku z prowadzoną działalnością. Pośród głównych obowiązków należy zwrócić uwagę na następujące:
- wyznaczenie osób odpowiedzialnych za zapewnienie zgodności prowadzonej działalności z przepisami AML,
- identyfikacja klienta i beneficjenta rzeczywistego,
- ocena ryzyka i stosunków gospodarczych,
- wdrożenie wewnętrznej procedury w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu,
- zapewnienie udziału pracowników w szkoleniach,
- wdrożenie procedury anonimowego zgłaszania przez pracowników naruszeń przepisów z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu,
- przekazywanie do GIIF informacji o transakcjach powyżej 15.000 Euro,
- przekazanie do GIIF formularza identyfikującego przedsiębiorcę będącego instytucją obowiązaną,
- inne obowiązki informacyjne wobec GIIF.
Niezastosowanie się do wymogów ustawy zagrożone jest sankcjami w postaci kar administracyjnych, w tym pieniężnych do 1.000.000 Euro, oraz sankcjami karnymi, w tym karą pozbawienia wolności. Kara pieniężna może być nałożona także na członka zarządu w wysokości do 1.000.000 zł.
Jest to kolejna regulacja, po RODO, która wymaga wdrożenia określonych procedur i dokumentacji w prowadzonej działalności. Nie dotyczy każdego przedsiębiorcy, ale zakres podmiotowy zastosowania tej regulacji wcale nie jest mały, a zakres przedmiotowy wdrożenia może okazać się nawet większy niż w przypadku RODO.