W związku z nowelizacją Kodeksu postępowania cywilnego, w dniu 1 marca 2017 r. weszły w życie przepisy dotyczące informatyzacji postępowania egzekucyjnego. Do KPC wprowadzono rozdział w całości poświęcony sprzedaży ruchomości w drodze licytacji elektronicznej. Nowe przepisy rozszerzyły możliwość korzystania z pośrednictwa systemu teleinformatycznego oraz doręczeń elektronicznych w postępowaniu egzekucyjnym.
Jedną z ważniejszych zmian jest wprowadzenie instytucji licytacji elektronicznej. Regulacja nie ma charakteru wyczerpującego, przepisy o licytacji elektronicznej są przepisami szczególnymi w stosunku do przepisów dotyczących sprzedaży, zawartych w części trzeciej w tytule II w dziale I KPC, w związku z czym w zakresie nieuregulowanym nowelizacją, zastosowanie znajdują przepisy dotyczące licytacji tradycyjnej.
Zgodnie z art. 8791 i nast. KPC, komornik przeprowadza licytację elektroniczną ruchomości na wniosek wierzyciela złożony przed wyznaczeniem terminu licytacji lub wraz z wnioskiem o wyznaczenie drugiej licytacji. W celu ochrony interesów nabywcy licytacyjnego przed działaniami dłużnika mającymi na celu utrudnienie lub uniemożliwienie wydania rzeczy sprzedanej, licytacja w formie elektronicznej jest dopuszczalna tylko wtedy, gdy zajęte ruchomości zostały oddane pod dozór osoby innej niż dłużnik. Zgodnie z przepisami nowelizacji, za pośrednictwem wyspecjalizowanego systemu teleinformatycznego, do którego dostęp zapewnić mają sądy rejonowe, możliwe jest dokonanie przez komornika obwieszczenia o licytacji elektronicznej, złożenie rękojmi przez przystępującego do przetargu (albo bezpośrednio komornikowi, który potwierdzi to w systemie teleinformatycznym), udzielenie przybicia osobie oferującej najwyższą cenę, zawiadomienie licytantów o przybiciu (doręczane licytantom elektronicznie), a także uiszczenie ceny nabycia. Na podstawie art. 8799 KPC nabywca jest obowiązany zapłacić cenę w dniu następnym po doręczeniu zawiadomienia o przybiciu w godzinach urzędowania kancelarii komorniczej lub na rachunek bankowy komornika do godziny osiemnastej dnia następnego. Jeżeli ten dzień przypada w sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, cenę uiszcza się w następnym dniu po dniu albo dniach wolnych od pracy. Cena nabycia może być uiszczona za pośrednictwem systemu teleinformatycznego albo w sposób tradycyjny. W razie braku uiszczenia ceny, ponowna licytacja zostanie wyznaczona przez komornika na warunkach pierwszej licytacji.
Dla przypomnienia należy wskazać, że dotychczas złożenie pisma drogą elektroniczną w postępowaniu egzekucyjnym było możliwe jedynie w zakresie wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego na podstawie nakazu zapłaty, który został wydany w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Informatyzacja postępowania wskutek nowelizacji jest więc znaczna.
Wśród innych zmian wprowadzonych nowelizacją KPC znajduje się m.in. możliwość elektronicznego zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego, zmierzająca do usprawnienia wymiany informacji między komornikami i bankami, obniżenia kosztów dokonywania tych czynności oraz związany z tym obowiązek prowadzenia przez banki systemu teleinformatycznego obsługującego zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego.
Wprowadzone zmiany mają na celu przyspieszenie oraz zwiększenie efektywności, a równocześnie obniżenie kosztów postępowań egzekucyjnych.
Przepisy o sprzedaży ruchomości w drodze licytacji elektronicznej mają zastosowanie do egzekucji z ruchomości wszczętej po wejściu w życie ustawy nowelizującej, tj. od dnia 1 marca 2017 r.
Kinga Golec