Od 7 listopada 2019 r. sądy gospodarcze rozpoznają sprawy, które wniesiono po tej dacie w postępowaniu gospodarczym.
Wymogi i zasady postępowania gospodarczego mogą zaskoczyć i nastręczyć trudności stronom, którym przyjdzie dochodzić sprawiedliwości przed sądem w owym postępowaniu. To z uwagi na wprowadzenie przez ustawodawcę w ramach postępowania gospodarczego zupełnie nowych instytucji procesowych. Jak również z uwagi na rygoryzm postępowania gospodarczego. Z całą pewnością strona, która będzie kierować pozew do sądu w postępowaniu gospodarczym, będzie musiała dobrze przygotować się do udowodnienia swoich racji. Co będzie również decydowało w dużej mierze o losach sprawy.
To m.in. z uwagi na treść art. 458¹¹ Kodeksu postępowania cywilnego. Wskazany przepis może i w zasadzie powinien mieć wpływ na dotychczasowe przyzwyczajenia przedsiębiorców (bo to oni przede wszystkim będą występować w charakterze strony w postępowaniu gospodarczym), z perspektywy potencjalnego sporu.
Art. 458¹¹ Kodeksu postępowania cywilnego stanowi, że: „Czynność strony, w szczególności oświadczenie woli lub wiedzy, z którą prawo łączy nabycie, utratę lub zmianę uprawnienia strony w zakresie danego stosunku prawnego, może być wykazana tylko dokumentem, o którym mowa w art. 77³ Kodeksu cywilnego, chyba że strona wykaże, że nie może przedstawić dokumentu z przyczyn od niej niezależnych.”
Powyższe stanowi poważne ograniczenie dowodowe, które nabiera tym większego znaczenia, iż strony w postępowaniu gospodarczym nie mają zbyt wiele czasu na przedstawienie dowodów. Muszą to zrobić w pozwie lub w odpowiedzi na pozew.
Regulacja art. 458¹¹ Kpc ma szerokie zastosowanie, ponieważ:
- dotyczy nie tylko stosunków prawnych kontraktowych. Chociaż mogą one dominować pośród spraw gospodarczych. Zaś zawieranie umów od razu kojarzy się ze sporządzaniem dokumentów, w różnych formach. Na potrzeby postępowania gospodarczego należy pamiętać o tym, że źródła stosunku prawnego mogą być różnorakie. Zwróćmy uwagę, że w katalogu spraw gospodarczych znalazły się np. sprawy dotyczące odpowiedzialności członków zarządu za zobowiązania spółki. Omawiana regulacja będzie zapewne odgrywała również bardzo dużą rolę w sporach dotyczących niewykonania lub nienależytego wykonania umowy zawartej przez przedsiębiorców.
- dotyczy wszelkiego rodzaju czynności, zarówno faktycznych, jak i prawnych, zawierających oświadczenia wiedzy i woli, o ile prawo łączy nabycie, utratę lub zmianę uprawnienia strony w zakresie danego stosunku prawnego;
Obowiązek udokumentowania faktów, w powyżej przedstawiony sposób, dotyczy jedynie własnych czynności strony, a więc nie obejmuje czynności strony przeciwnej lub osób trzecich.
Co zatem w kontekście art. 458¹¹ KPC stanowi dokument? Zgodnie z treścią przepisu art. 77³ Kodeksu cywilnego dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią. Może być to zatem nie tylko dokument w formie pisemnej, ale także wiadomość tekstowa, fotografia czy email. Ważne przy tym, aby możliwe było ustalenie, kto jest twórcą czy wystawcą dokumentu.
Zatem przygotowując się do procesu w postępowaniu gospodarczym należy starannie przemyśleć jakie fakty zostaną powołane i jakim dowodem mogą zostać wykazane. A następnie czy dysponujemy dokumentem w rozumieniu art. 77³ Kodeksu cywilnego, który może stanowić środek dowodowy w myśl art. 458¹¹ Kpc.
Zważywszy na powyższe, przedsiębiorcy winni w większym stopniu zadbać o dokumentowanie wszelkich czynności związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, w celu wykorzystania w toku ewentualnego sporu sądowego. Nie tylko wtedy, gdy ustawa wymaga zachowania określonej formy czynności prawnej. Niekiedy zbawiennym dla sprawy okaże się wysłanie wiadomości e-mail lub np. wykonanie fotografii. Nie będzie bowiem możliwości dowiedzenia określonego faktu poprzez przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków lub przesłuchania stron sporu.