Ustawa z dnia 14.05.2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. z 2020 r., poz. 875, dalej jako „Tarcza Antykryzysowa 3.0”) wprowadza tzw. „pakiet rozwiązań antylichwiarskich”, zakładający m.in. sankcję nieważności dla wskazanych w ustawie umów przewłaszczenia na zabezpieczenie nieruchomości mieszkalnych, ograniczenia w egzekucji z nieruchomości mieszkalnej oraz wprowadzenie surowych kar za żądanie nadmiernych kosztów pożyczki lub nadmiernych odsetek.
Odnosząc się zmian związanych z egzekucją nieruchomości, Tarcza Antykryzysowa 3.0 w artykule 2 dodała do ustawy z dnia 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego nowy artykuł 9521. Wprowadził on ograniczenie związane z możliwością licytacji nieruchomości mieszkalnej w sytuacji, gdy występuje znaczna różnica pomiędzy egzekwowaną przez wierzyciela kwotą, a wartością nieruchomości z której chce się on zaspokoić.
Wskazana regulacja stanowi, że termin licytacji lokalu mieszkalnego lub nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym, które służą zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych dłużnika, wyznacza się na wniosek wierzyciela. Jednakże wierzyciel jest uprawniony do złożenia wskazanego wniosku tylko wtedy, gdy wysokość egzekwowanej należności głównej stanowi co najmniej równowartość jednej dwudziestej części sumy oszacowania (czyli co najmniej 5 % wartości nieruchomości). Jeśli zaś egzekucję z nieruchomości mieszkalnej prowadzi kilku wierzycieli, termin jej licytacji wyznacza się także, gdy wnioski w tym przedmiocie złożyli wierzyciele, których łączna wysokość egzekwowanych należności głównych stanowi co najmniej równowartość jednej dwudziestej części sumy oszacowania.
Powyższe przepisy nie będą miały zastosowania w sytuacji, gdy:
- należność przysługuje Skarbowi Państwa,
- należność wynika z wyroku wydanego w postępowaniu karnym,
- zgodę na wyznaczenie terminu licytacji wyrazi dłużnik, do którego należy nieruchomość,
- zgodę na wyznaczenie terminu licytacji wyrazi sąd, na wniosek wierzyciela, jeżeli przemawia za tym wysokość i charakter dochodzonej należności lub brak jest możliwości zaspokojenia wierzyciela z innych składników majątku dłużnika (na postanowienie sądu oddalające wniosek wierzyciela przysługuje zażalenie).
W § 5 art. 9521 KPC uregulowano sytuację licytacji nieruchomości mieszkalnej w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo epidemii, zgodnie z którym we wskazanym okresie oraz 90 dni po jego zakończeniu, takiej licytacji nie przeprowadza się.
Nowy przepis wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia Tarczy 3.0, tj. od 30 maja 2020 r. Jednocześnie art. 9511 KPC będzie stosowany również do postępowań egzekucyjnych wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie Tarczy 3.0, jeżeli przed tą datą nie został złożony przez wierzyciela wniosek o wyznaczenie terminu pierwszej licytacji nieruchomości.